[مازیار عشاقی]

پمپ آب جتی یکی از مدلهای پمپ خود مکش می باشد. این پمپ حساسیت کمتری در برابر وجود هوا در آب داشته و کمتر دچار هوا گرفتن در حین کار می شود. پمپ آب جتی با یک قطعه اضافه نسبت به پمپ های خود مکش میتواند آب را با قدرت بیشتری مکش کند و بهترین گزینه برای پمپاژ آب از سطحی پایینتر از پمپ و مناطق با آب کم فشار می باشند.
پمپ آب جتی یا جت پمپ چه تفاوتی با دیگر مدلهای پمپ آب دارند؟
پمپ آب جت دارای بدنه پمپ کشیده تر می باشد،دلیل این شکل ظاهری آنها چیست؟
پمپ آب جتی یا جت پمپ که اکثرا این پمپ ها را با نام پنتاکس می شناسند، در حقیقت پمپ آب خود مکش می باشد که یک قسمت اجکتور به آن اضافه شده است. پمپهای خود مکش به گونه ای طراحی شده اند تا در صورت کاهش جریان آب ورودی به پمپ و یا وجود هوا در آب ورودی به پمپ آسیبی وارد نشود.


پمپ خود مکش (Self priming pump) یک پمپ سانتریفیوژ در یک پوسته بزرگتر می باشد. این پوسته بزرگتر باعث جدا شدن هوا پس از ورود به آن می شود و موجب می شود پمپ در صورت وجود هوا در آب، هوا نگرفته و به کار خود ادامه دهد.

پمپ آب جتی در مدلها و اشکال مختلف تولید می شود. در برخی مدلها پروانه پمپ در محفظه ای کار می کند که مجرای خروجی ارتباط کوچکی با قسمت مکش دارد، اما در اکثر مدلها پروانه پمپ فقط در قسمت پایینی پوسته قرار گرفته است.






پمپ آب جتی با قطعه اجکتور قسمتی از آب خروجی از پمپ را که فشار بیشتری دارد به سرعت وارد قسمت مکش پمپ می کند. این کار باعث مکش آب از مجرای ورودی پمپ می شود و NPSHR پمپ آب جتی را تا حد زیادی کاهش می دهد.


cNPSHR میزان فشار مثبتی است که در دهانه مکش پمپ آب جتی جهت کارکرد و جلوگیری از پدیده کاویتاسیون نیاز است. قسمت ادکتور یا اصطلاحا اجکتور پمپ آب جتی با مکش حجم آب بیشتر و ایجاد فشار مثبت بیشتر باعث افزایش راندمان و افزایش هد پمپ می شود.


بطور کلی تمام پمپ ها حداکثر توان مکش آب را از 10 پایین تر از سطح لوله مکش خود را دارند( سطح آب تا سطح مکش پمپ). حتی پمپ های طبقاتی نیز نمی توانند از عمق بیشتری آب را مکش و استخراج کنند و این موضوع به توان، تعداد پروانه یا مشخصات دیگر پمپ ارتباطی ندارد و به دلیل فشار هوا می باشد.البته این فاصله 10 متر بیان شده فقط از نظر تئوری ممکن بوده و در واقعیت مکش از این عمق هم امکان پذیر نخواهد بود و آب قبل از مکش توسط پمپ به دلیل کاهش شدید فشار تبخیر شده و پمپ دچار پدیده کاویتاسیون شده و یا آبی را مکش نخواهد کرد.


این قانون برای پمپ آب جتی نیز صادق است اما حساسیت پمپ آب جت نسبت به دیگر پمپ های نسبت به کاهش فشار در لوله مکش کمتر است.برای اطلاع دقیق از حد اقل NPSHR پمپ آب جتی بهتر است از کاتالوگ شرکت سازنده استفاده شود.
برای خارج کردن آب از چاههای عمیق و نیمه عمیق با که سطح آب آنها پایین تر از 10 متر میباشد باید از پمپ های شناور و یا کفکش استفاده کرد اما در برخی مدلهای پمپ آب جتی قسمت اجکتور به صورت یک قطعه جداگانه نصب و استفاده می شود. این کار باعث می شود پمپ آب جت توانایی استخراج آب از حداکثر عمق 50 متری را پیدا کرده و دیگر نیازی به نصب پمپ شناور درون چاه نباشد.





دسترسی آسان، فرسودگی کمتر و تعمیرات آسانتر از مهمترین مزایای پمپ آب جت با اجکتور جداگانه برای استخراج آب از چاه های نیمه عمیق می باشد.اما در پمپ آب جت معایبی همچون توان مورد نیاز بالاتر،اجرای دو لوله در قسمت مکش پمپ آب جت و مصرف انرژی بیشتر نسبت به پمپ شناور(در هد و دبی برابر) می توان اشاره کرد.