[مازیار عشاقی]

محاسبه ظرفیت فن کویل کاری ساده در عین حال زمانبر می باشد و پارامترهای زیادی در تعیین ظرفیت آن دخیل است. ارتفاع از سطح دریا، دمای هوای ورودی،فن کویل،دمای هوای خروجی،دمای آب ورودی،دمای آب خروجی،رطوبت نسبی محیط و ...


محاسبه ظرفیت فن کویل را به دو روش دقیق و سر انگشتی می توان انجام داد: در روش دقیق تمام مشخصات فیزیکی ساختمان و هوا باید در دسترس باشد. مشخصاتی مانند جنس دیوارها، دربها، پنجره ها و ضریب هدایت گرمایی آنها. کاربری ساختمان، تعداد افراد و نوع فعالیت افراد در محیط مورد نظر، تجهیزات نصب شده و ... که عملا می توان گفت دسترسی به تمام این اطلاعات برای ساختمانهای قدیمی و یا بدون مستندات مهندسی دشوار است.به همین جهت در این ساختمانها محاسبه ظرفیت فن کویل به صورت سر انگشتی انجام می شود.

محاسبه ظرفیت فن کویل به صورت سر انگشتی می تواند بسیار نزدیک به میزان بدست آمده توسط محاسبه ظرفیت فن کویل با اصول مهندسی و روش دقیق باشد زیرا محاسبات دقیق بار سرمایی در پیک گرما محاسبه شده و این میزان میتواند حد اکثر ظرفیت مورد نیاز محیط مورد نظر باشد. از سوی دیگر ظرفیت بدست آمده همیشه بصورت عددی دقیق است در حالیکه ظرفیت فن کویل ها ضریبی از 100 می باشد. به عنوان مثال اگر در محاسبات ظرفیت فن کویل برابر   Cfm356 باشد برای خرید باید فن کویل با ظرفیت 400 Cfm تهیه کرد.


برای این منظور ابتدا باید بار برودتی ساختمان حاسبه شود. این کار معمولا توسط مهندسین مشاور و پیمانکاران تاسیساتی انجام می شود که به دلیل گسترده بودن این مبحث در مقاله ای جداگانه به آن پرداخته خواهد شد.
برای محاسبه ظرفیت فن کویل با داشتن بار برودتی ساختمان حجم هوادهی فن کویل محاسبه می شود. برای این منظور از فرمول زیر استفاده می شود:


که در آن :
Q بار برودتی ساختمان بر حسب W
M دبی هوای فن کویل (ظرفیت هوادهی فن کویل(  بر حسب /Sm3
C گرمای ویژه هوا در فشار ثابت که عدد ثابت 1000J/KgºK  است.
برای محاسبه هوادهی بر حسب m3/S  گرمای ویژه در جرم حجمی هوا ضرب می شود.
جرم حجمی هوا 1.2Kg/m3   است که عدد حاصل J/m3k1200 می شود
ΔT  اختلاف دمای هوای ورودی و خروجی فن کویل می باشد.
از این رو می توان فرمول فوق را به شکل زیر ساده کرد.


که باید فن کویل 400cfm انتخاب شود
محاسبه ظرفیت فن کویل به روش سر انگشتی:
در این روش نیز مانند روش محاسبه ظرفیت فن کویل به روش دقیق باید بار برودتی ساختمان در دست باشد تا بتوان مدل فن کویل را بدست آورد اما از آنجایی که محاسبه ظرفیت فن کویل بصورت سر انگشتی می شود، بار برودتی را نیز سر انگشتی محاسبه خواهیم کرد.
این محاسبات برای شهرهای با هوای مشابه هوای تهران می باشد.


A  مساحت فضای مورد نظر بر حسب m2 متر مربع
مخرج که عددی بین 25 تا 30 می باشد. هر چه هوای شهر مورد نظر گرمسیرتر باشد عدد کوچکتری در مخرج قرار می دهیم.
به عنوان مثال فضای با مساحت 100 متر مربع بار برودتی 3.3 تن تبرید دارد که برابر با  40000BTU/hr و 11680W می باشد.
برای محاسبه ظرفیت فن کویل بر حسب CFM بار برودتی با واحد BTU/hr تقسیم بر عدد 26



ظرفیت محاسبه شده فوق ممکن است توسط یک یا چند دستگاه فن کویل تامین گردد که تعداد دستگاه های فن کویل در یک فضا بستگی به سیستم لوله کشی و تعداد انشعابات، شکل فضا و چیدمان لوازم فضا دارد.

برای انتخاب و محاسبه ظرفیت فن کویل بار برودتی ساختمان ملاک می باشد زیرا همیشه بار برودتی بیش از بار حرارتی می باشد و اگر فن کویل بتواند در تابستان سرمایش محیط را تامین کند در زمستان نیز توان گرمایش محیط را خواهد داشت.